Đa số người chơi rất ít quan tâm đến số lượng lá khẩu của một ống kính. Cũng thật dể hiểu khi mà những ống kính ngày nay đã được thiết kế để người dùng không phải điều chỉnh khẩu độ bằng tay thông qua các cơ chế cơ khí nữa. Hãy cùng GN CAMERA tìm hiểu về những lá khẩu của ống kính nhé!
Ngày nay khá nhiều người mới tập sử dụng máy ảnh với ống kính AF có thể ngạc nhiên khi nhắc tới khái niệm lỗ khẩu hay lá khẩu. Lỗ khẩu là một vị trí trong ống kính có thể điều khiển diện tích thông qua việc đóng, mở các lá khẩu và thay đổi lượng ánh sáng đi qua ống kính, từ đó giúp bạn điều chỉnh độ sâu trường ảnh, độ nét, mức độ sáng của hình.
Trước đây, khi mà các ống kính đều chwua sử dụng các hệt thống tự động lấy nét, thì tất cả các ống kính đều được trang bị một vòng khẩu độ trên thân ống kính để giúp bạn điều chỉnh giá trị f-stop.
Trước đây, khi mà các ống kính đều chwua sử dụng các hệt thống tự động lấy nét, thì tất cả các ống kính đều được trang bị một vòng khẩu độ trên thân ống kính để giúp bạn điều chỉnh giá trị f-stop.
Có một mẹo nhỏ khi sử dụng các ống kính MF trên các thân máy film đó là bạn cần mở vòng khẩu độ ra hết cở để lấy thật nhiều ánh sáng nhất có thể (nếu không viewfinder sẽ rất tối) rồi mới hạ vòng khẩu độ này xuống giá trị thích hợp. Để rút ngắn thời gian này, nhiều ống kính MF có thêm một vòng khẩu độ nữa, có tác dụng giới hạn vòng khẩu độ thứ hai. Đây gọi là các ống kính preset (xác lập trước) mà khi sử dụng bạn cần chỉnh một vòng khẩu độ đến giá trị mong muốn, sau đó vặn vòng khẩu độ thứ hai di chuyển rất nhanh giữa vị trí mở khẩu độ lớn nhất và vị trí bạn đã xác lập trước mà không cần phải nhìn lại thân ống kính.
Phần lớn các loại lỗ khẩu chỉ phân biệt nhau ở số lượng lá khẩu, hình dạng lỗ khẩu (dạng đa giác, dạng tròn hay tạo hình dạng đặc biệt). Số lượng lá khẩu và hình dạng lỗ khẩu là yếu tố quan trọng ảnh hưởng tới bokeh và khả năng tạo tia của ống kính. Với lỗ khẩu có nhiều lá khấu, dạng tròn thì sẽ tạo bokeh tròn ở mọi khẩu độ, trong khi đó lỗ khẩu ít lá khẩu, đa giác sẽ tạo tia sắc nét, ít cạnh hơn.
Ngày nay, với sự phát triển của khoa học nói chung và nhu cầu của người chơi nói riêng, cách chế tạo ống kính cũng thay đổi nhiều, trong đó phải kể đến số lượng lá khẩu được giảm xuống chỉ ở khoảng 5-9 lá khẩu và chất liệu làm lá khẩu được thay từ kim loại sang các loại vật liệu plastic cứng và nhẹ khác để giảm giá thành và giảm năng lượng cần thiết để điều khiển đóng, mở các lá khẩu.
Ống kính hiện đang giữ kỷ lục về số lượng lá khẩu ít nhất là Zenitar-ME1 50mm F1.7 với thiết kế chỉ có 2 lá khẩu và tạo dạng lỗ khẩu hình vuông khi khép khẩu độ xuống f/2.8 hoặc sâu hơn. Ống kính này có ngàm M42, vốn được sản xuất dành cho máy chụp film Zenit-18 và ngày nay các bạn có thể dễ dàng sử dụng với ngàm chuyển phù hợp.
Ống kính có số lượng lá khẩu nhiều nhất hiện tại thuộc về ống kính large format Schneider Xenar 240mm F3.5 với 30 lá khẩu. Và dĩ nhiên, ống kính này sẽ cho bokeh tròn ở bất cứ khẩu độ nào.