Khẩu độ chỉ là một trong hai chức năng giúp xác định lượng ánh sáng đi vào máy ảnh của bạn. Tốc độ màn trập, hay nói cách khác là khoảng thời gian màn trập mở ra, cũng đóng vai trò quan trọng không kém. Khẩu độ và tốc độ màn trập cùng phối hợp để căn chỉnh độ phơi sáng – lượng ánh sáng đi vào máy ảnh.
Lưu ý:
Hãy thực hành với nhiều ống kính và tốc độ màn trập khác nhau để kiểm tra độ vững tay của mình. Bạn có thể chụp rất chắc tay với một ống kính góc rộng tốc độ 1/60 giây, nhưng mọi thứ sẽ mờ đi nếu dùng ống kính tầm xa cỡ lớn ở cùng tốc độ. Cách duy nhất để khắc phục là phải thực hành. Đỡ ống kính bằng tay và thử nghiệm các tốc độ màn trập khác nhau sẽ giúp bạn biết giới hạn của mình, và dần dần ảnh bạn chụp sẽ không còn mờ nữa! Hãy nhớ rằng, nếu cần sử dụng tốc độ màn trập nhanh hơn thì bạn có thể điều chỉnh khẩu độ hoặc thay đổi ISO.
Những con số chỉ tốc độ màn trập và khẩu độ có thể khiến bạn bối rối. Một nhiếp ảnh gia cần biết rằng hai yếu tố này hỗ trợ nhau để cung cấp lượng ánh sáng phù hợp cho việc phơi sáng. Nếu bạn thay đổi thông số của một chức năng thì cũng phải thay đổi thông số của chức năng còn lại. Máy ảnh tự động có thể thay bạn thực hiện điều này.
Con số thể hiện tốc độ màn trập
Tốc độ màn trập được đo bằng phần giây, do vậy thông số 250 có nghĩa là màn trập chỉ mở cửa cho ánh sáng lọt vào trong 1/250 giây. Mẫu số càng lớn thì tốc độ màn trập càng nhanh! Tốc độ cực chậm như 1 giây hoặc hơn được ghi là 1″, 10″, v.v… thay vì phân số.
Tốc độ màn trập Nhanh và Chậm
Tốc độ màn trập nhanh cho phép “đóng băng” chuyển động, giúp ghi lại hình ảnh sắc nét và chi tiết khi chủ thể đang chuyển động. Tốc độ màn trập chậm thì ngược lại: làm mờ dòng chuyển động. Điều này rất hữu ích nếu bạn muốn nhấn mạnh vào chuyển động hay tốc độ của chủ thể.
Khẩu độ + Tốc độ màn trập = Phơi sáng
Cả màn trập lẫn khẩu độ đều cho phép ánh sáng đi vào máy ảnh. Điều đó đồng nghĩa với việc hai thiết lập này phải phối hợp để thu về lượng ánh sáng chính xác cho việc phơi sáng. Tưởng tượng nếu bạn thay đổi khẩu độ để mở ống kính rộng ra thì màn trập phải đóng nhanh hơn, nếu không ánh sáng sẽ lọt vào quá nhiều.
Phơi sáng cho đúng
Hầu hết các loại máy ảnh kỹ thuật số đều có thể tự động chọn đúng khẩu độ và tốc độ màn trập, nhưng đôi khi máy móc cũng nhầm lẫn. Nếu ảnh bị tối (thiếu sáng) hay sáng quá (thừa sáng), bạn cần kích hoạt chức năng bù sáng trước khi chụp tấm tiếp theo. Nút kích hoạt bù sáng được ký hiệu bằng dấu “+/-“, “+” là thêm sáng còn “-” là giảm sáng.
Mang ngay máy ảnh ra thực hành luôn nhé. Xoay chong chóng rồi chụp với tốc độ màn trập lần lượt là 1/320 giây, 1/60 giây và 1/15 giây.
Bạn sẽ thấy được những hiệu ứng thú vị mà tốc độ màn trập mang lại.